Welkom bij Niet Zomaargasten, de podcastserie van de ErfgoedAcademie waarin we in gesprek gaan met erfgoedprofessionals in hart en nieren. De gemeenschappelijke deler? Ieder van hen heeft onlangs afscheid genomen hun langjarige vaste baan. We kijken met hen terug, staan stil bij het heden en werpen een blik op de toekomst. Wat laten zij achter, wat…

In deze aflevering bezoekt Katja de Grote Kerk Naarden. Hier speelt de Bach-vereniging jaarlijks de Mattheus Passion en gebeurt veel meer voor een groot publiek. Ellen Snoep, directeur van de stichting achter het gebouw, vertelt hoe de kerk nu ook een museale functie krijgt.על ידי VBMK & Katja Keuchenius

In deze aflevering bezoekt Katja de kerk van Broek in Waterland. Het hele dorp helpt mee om het gebouw open te houden en de kerk schenkt zelfs Gin &Tonics op een eigen terras. Marieke Maars legt uit hoe de stichting Broekerkerk met uitzicht uitsluitend vrijwilligers een nieuwe koers vaart.על ידי VBMK & Katja Keuchenius

In deze eerste aflevering bezoekt Katja de Laurenskerk in Rotterdam. Frank Migchielsen vertelt hoe hij hier als directeur van de kerk een nieuwe toekomst uitstippelde. De kerk maakt nu optimaal gebruik van de museale functie, het enorme orgel - de grootste van Nederland- en van de vloerverwarming, ook in trek bij yogaliefhebbers. Als nieuwe voorzit…

In eerdere afleveringen heb ik al vaak tegenover experts op het gebied van de Brabantse dialecten gezeten, mensen als Prof. Jos Swanenberg, Kristel Doreleijers en Peter-Alexander Kerkhof. Meestal bekeken we dan de Brabantse dialecten in het heden, of keken we vanuit die dialecten in het nu naar hun historische ontwikkeling. Ik vond het tijd om dit …

In het najaar van 2020 maakte ik al een podcast met metaaldetectorist Wim van Schaijk en hij speelt ook een rol in deze aflevering. Hij vond in 2017 namelijk samen met zijn broer Nico een aantal Romeinse munten bij de Aa in Berlicum. Te gast in deze aflevering is Tessa de Groot, archeoloog van de Rijksdienst voor het Cultureel Erfgoed, die het verv…

Anne Huijbers is een Nederlandse mediëvist woonachtig in het Zwitserse Basel. Recent verscheen van haar hand een artikel in het Tijdschrift voor Geschiedenis over Margaretha van Brabant(1276-1311), de dochter van Hertog Jan I van Brabant (1252/54-1294). Dat leek me een goede aanleiding om het leven van deze onderbelichte hertogsdochter te bekijken.…

In juli 2022 neemt Charles de Mooij afscheid van het Noordbrabants Museum. In de 36,5 jaar dat hij daar in verschillende functies gewerkt heeft, is het museum en de Brabantse erfgoedwereld enorm veranderd. In deze aflevering kijkt hij daarop terug en vertelt hij ook over op welke tentoonstelling hij het beste terugkijkt en over zijn favoriete museu…

Te gast in deze aflevering is de Udense documentairemaker Raúl Hoyas. Het onderwerp van zijn nieuwste documentaire is enorm persoonlijk: de reis van zijn recent overleden opa, die in de jaren ‘60 van het Spaanse Herguijuela in de regio Cáceres naar Nederland kwam en uiteindelijk in Uden kwam te wonen. Daar was hij in de jaren ‘70 een steunpunt voor…

Een schokgolf zoals de wereld die nog nooit gezien heeft trekt door Brabant vanwege het nieuws dat Jos Swanenberg Erfgoed Brabant per januari heeft verlaten om als onderzoeker bij het Meertens Instituut te gaan werken. Professor Jos Swanenberg, hoogleraar Diversiteit in Taal en Cultuur aan de Universiteit van Tilburg, was ook een goede collega bij …

Het einde van een jaar is een uitstekend moment voor reflectie, zo dachten we met de redactie van Brabantserfgoed.nl. Hoofdredacteur Wouter Loeff en redacteuren Peer Verbruggen en Robin Hoeks kijken in deze aflevering ludiek terug op het jaar 2021 op Brabantserfgoed.nl. Samen, nouja 'samen', kiezen ze hun favoriete artikel en object op Brabantserfg…

Op 19 november 2021 is het exact 600 jaar geleden dat de Sint-Elisabethsvloed plaatsvond. Volgens de overlevering zorgde deze storm ervoor dat het waterige gebied dat we nu als Biesbosch kennen ontstond. Bovendien zouden er hele dorpen verdronken zijn en duizende mensen omgekomen zijn op die noodlottige nacht van 18 op 19 november 1421. Recent is e…

Tussen Berghem en Haren, haaks op de loop van de Maas, ligt de Groenendijk. De dijk heeft een bewogen geschiedenis en was eeuwenlang een twistpunt tussen de bewoners van de verschillende dorpen in de Maashorst. Bovendien speelde de dijk een rol in een veel groter geheel: de Zuiderwaterlinie. Deze linie werd in de achttiende eeuw aangelegd om de Rep…

In augustus 2021 staat Brabantserfgoed.nl in het teken van het Brabantse landschap. Via Brabantserfgoed.nl/landschap vind je allerlei artikelen over de geschiedenis van de natuur en de relatie van de Brabanders met deze natuur. Om de themamaand af te trappen, sprak ik met iemand die nauw betrokken was allerlei landschapsinrichtingen in de tweede he…

Sascha Bornkamp en Leonore Spee zijn muziektheatercollectief Teletext, gevestigd in Antwerpen en geboren in Hilversum. In augustus 2021 spelen zij hun voorstelling Zoete Lieve Gerritje op Theaterfestival Boulevard in Den Bosch. Hierin hertalen ze het Bossche volksliedje Zoete Lieve Gerritje met allerlei partners, waaronder auteurs van Brabantserfgo…

Gerard de Ruiter was aan het eind van de negentiende eeuw stagiair bij de werkplaats van de Nederlandse Spoorwegen in Tilburg, tegenwoordig bekend als de LocHal. Op 12 augustus 1896 riep hij 11 vrienden bij elkaar in hun Tilburgse stamcafé Marinus. Daar richtten ze samen de eerst voetbalclub van Tilburg op: Tilburgia. Een eerste officiële wedstrijd…

Frank van Doorn is historicus en is vanuit het Brabants Historisch Informatiecentrum voor onderzoek gedetacheerd bij Erfgoed Brabant. In mei 2020 kreeg hij subsidie van het Mondriaan Fonds om onderzoek te doen naar de positie van Joden in Noord-Brabant tussen 1930 en 1945. Een al grondig onderzocht onderwerp, zou je zeggen, maar niets bleek minder …

Jasper van Deurzen is de kwartiermaker van het jaar van het Brabants Kloosterleven. Hij is zelfstandige op het gebied van religieus erfgoed en is nu ingehuurd door de Provincie Noord-Brabant om het jaar van het Brabants Kloosterleven vorm te geven. Met hem sprak ik over het verleden van de Brabantse kloosters en hun bewoners én over de toekomst. La…

Monique Rakhorst is curator bij het Stedelijk Museum Breda. In maart 2020 zou daar de tentoonstelling Ziek & Gezond openen. Het thema bleek echter te goed gekozen. De uitbraak van de coronapandemie betekende dat het onderwerp zeer actueel werd, maar ook dat de musea moesten sluiten. Inmiddels is de tentoonstelling kort even open geweest, maar wordt…

Historicus Joey Spijkers en kunsthistoricus Bart van Eekelen zijn de samenstellers en redacteurs van de bundel ‘Jan IV van Bergen (1528-1567): Leven en nalatenschap van een (on)fortuinlijk markies’. In de bundel komt de levenswereld van Jan IV, de markies van Bergen op Zoom aan de vooravond van de Tachtigjarige Oorlog, tot leven. In de bundel zijn …

Vivian Heyms en Silvan Vasilda zijn de curatoren, designers en projectleiders van het publieksprogramma ‘Wie zijn wij? Sporen van koloniaal verleden in Brabant’ in het Van Abbemuseum. Met een kerngroep onderzoeken zij de hedendaagse doorwerking van het koloniale verleden, dat ook in Brabant nog een rol speelt. Met hun publieksprogramma willen ze da…

Naomi Jansen is docent Nederlands op een middelbare school én auteur. In haar lessen verwerkte ze al volksverhalen, en dat bracht haar op het idee om een boek uit te brengen met Bredase volksverhalen, herverteld voor een jong publiek. Dat boek verscheen in het najaar van 2020. Momenteel is ze bezig met een volgend boek, nu over volksverhalen in hee…

Eric de Bie is sinds mei 2020 de gedeputeerde voor Energie, Erfgoed en bestuurlijke vernieuwing. Naar aanleiding van het coalitieakkoord en het verlengde provinciale beleidskader vertelt hij over zijn blik op het gevoel van erfgoed en het rentmeesterschap voor het verleden.Achtergronden bij deze aflevering vind je op Brabantserfgoed.nl/podcast/eric…

Jan Baan neemt in april 2021 afscheid als directeur van Stichting Het Brabants Landschap. In zijn meer dan veertigjarige carrière is het Brabantse landschap enorm veranderd, van ruilverkaveling, en beeknormalisering tot natuurparken en het uitzetten van edelherten. Geschiedenis en historisch erfgoed heeft in al deze veranderingen steeds een rol ges…

Eind februari verscheen het album 'Brabant 1653' van het ensemble Holland Baroque. Het album bestaat grotendeels uit uitvoeringen van muziek die in de zeventiende eeuw in Brabant gecomponeerd is. Bovendien is het album eigenlijk maar één product van een groter onderzoek, gedaan door het artistieke team van Holland Baroque, Judith en Tineke Steenbri…

Elk jaar wordt de nieuwste kennis over de geschiedenis van Noord-Brabant gebundeld in een historisch jaarboek, dat telkens in december feestelijk gepresenteerd wordt. In 2020 was echter alles anders en vond er geen presentatie plaats. In plaats daarvan komen in deze speciale Brabants Erfgoed Podcast twee auteurs aan het woord over hun bijdrage. Dez…

De Maand van de Geschiedenis 2020 heeft veel nieuwe artikelen op Brabantserfgoed.nl opgeleverd. Hoofdredacteur Wouter Loeff en adviseur van de Brabantserfgoed.nl redactie Wouter Egelmeers blikken terug op de maand. Wat is hen opgevallen aan de nieuwe artikelen? Welke onderwerpen hebben hen geraakt? Maar ook: welke onderwerpen hebben ze gemist?Achte…

Het einde van de achttiende eeuw was een roerige periode in Parijs. Revoluties en politieke veranderingen volgden elkaar snel op. De Tilburgse schilder Gerard van Spaendonck bevond zich te midden van dit revolutionaire gewoel en schilderde voor zowel de later onthoofde koning Lodewijk XVI als voor Napoleon. In zijn werkomgeving, de Jardin des Plant…

In 2016 vond Wim van Schaijk met zijn metaaldetector een bronzen bijl op een akker in de buurt van Nistelrode. De bijl is bijna 3000 jaar oud en bijzonder is dat een deel van de houten steel al die tijd bewaard is gebleven. In deze speciale podcast komt eerst Wim zelf aan het woord over de vondst van deze bijl en zijn hobby als metaaldetectorist. D…

In een Bredaas museumdepot ligt sinds kort een bijzondere ingekleurde kaart van het beleg van Breda in 1624 en 1625. Hij is aangekocht door het Stadsarchief, maar het Stedelijk Museum zal hem tentoon gaan stellen. Brabantserfgoed.nl mocht alvast komen kijken, voordat hij gerestaureerd en ingelijst wordt en uiteindelijk in het museum komt te hangen.…

Wie beter dan de essayist van de Maand van de Geschiedenis om deze maand mee af te trappen op Brabantserfgoed.nl? Abdelkader Benali schreef voor de Maand het essay 'Reizigers van een nieuwe tijd' over zijn persoonlijke geschiedenis. In zijn zoektocht naar de geschiedenis van zijn Marokkaanse geboortedorp Ighazzazzen ontmoet hij niet alleen zijn voo…

In een zware la in het Museum Tongerlohuys in Roosendaal liggen twee grote machine-onderdelen. Ze zijn een overblijfsel van de industriële geschiedenis van de stad. Zowel de fabriek die ze maakte, als de fabriek waarin ze gebruikt zijn, hebben een grote invloed gehad op de twintigste-eeuwse geschiedenis van Roosendaal. Achtergronden bij de afleveri…

In een kleine vitrine in Museum Helmond staat een enkel, klein, Middeleeuws schaakstukje. Een achterblijfsel van een periode waarin Helmond het machtscentrum van de regio was en hoge adel verbleef in het kasteel.Achtergronden bij de aflevering vind je op: https://www.brabantserfgoed.nl/topstukken/schaakstuk…

De Brabantse modeontwerper Jan Taminiau is wereldberoemd. Hoewel hij zelf altijd vooruit wil en nieuwe dingen wil creeëren, speelt het verleden een belangrijke rol in zijn werk. Daarnaast wordt hij niet alleen tentoongesteld in musea, maar werkte hij ook samen met het Textielmuseum om mode te maken. Achtergronden bij deze aflevering vind je op: www…

Pete Wu groeide op in Hoogerheide en Tilburg als zoon van eerste-generatie Chinese migranten in Nederland. Over zijn ervaringen en die van Chinees-Nederlandse generatiegenoten schreef hij het boek 'De Bananengeneratie'. Hoe ervaarden zijn ouders hun eerste jaren in Nederland en hoe werkte dit door in zijn eigen leven? En voelt hij zich eigenlijk Br…

De zestiende-eeuwse landschapsschilder Lucas Gassel is tegenwoordig bij lange na niet zo bekend als zijn tijdgenoten Jeroen Bosch en Pieter Breughel. Toch was hij tijdens zijn leven een bekende schilder en staat hij op een overgang tussen schilderstradities. Museum Helmond maakte daarom voor het voorjaar van 2020 een tentoonstelling over hem, die d…

Tijdens crises grijpen mensen niet alleen naar directe hulp, maar zoeken ze ook naar hoop in de geschiedenis. In deze podcastserie onderzoeken we waar mensen tegenwoordig tijdens een crisis hoop, inspiratie, afleiding en geluk in zoeken. Voor de volledige serie: www.brabantserfgoed.nl/podcast/erfgoed-in-crisistijdHet dagelijks leven tijdens histori…

Martien van Asseldonk heeft uitgebreid historisch onderzoek gedaan naar grondbezit en -gebruik in Veghel en omgeving, van de vroege Middeleeuwen tot nu. Welke veranderingen hebben er allemaal in het Veghelse landschap plaatsgevonden? Kun je nu misschien nog spreken van Middeleeuwse landschappen als je door Meijerijstad fietst?Achtergronden bij de a…

In de film Allen tegen Allen gaat filmmaker Luuk Bouwman op zoek naar het Fascisme in Nederland in de jaren '20, '30 en '40. Naast de NSB blijken er een hele hoop andere fascistische bewegingen te zijn geweest, ook in Brabant. Wat waren de verschillen? En wat kan je er nu nog van terug vinden?Achtergronden bij de aflevering vind je op https://www.b…

Tijdens crises grijpen mensen niet alleen naar directe hulp, maar zoeken ze ook naar hoop in de geschiedenis. In deze podcastserie onderzoeken we waar mensen tegenwoordig tijdens een crisis hoop, inspiratie, afleiding en geluk in zoeken. Voor de volledige serie: https://www.brabantserfgoed.nl/podcast/erfgoed-in-crisistijdHet dagelijks leven tijdens…

Kristel Doreleijers is taalkundige en promoveert aan Tilburg University op een onderzoek naar verandering en variatie in geslachtsmarkeringen in Brabantse dialecten. Wat wil dat precies zeggen en waarom treden die veranderingen en variaties op? En spreken we straks allemaal hetzelfde soort Brabants?Achtergronden vind je op Brabantserfgoed.nl/podcas…

Frans Kuijpers beheert het Archief Rundveeverbetering Brabant en Limburg en heeft een rijke carrière in de rundveefokkerij. Hij heeft kortom een grote kennis van alles wat met de geschiedenis van rundveefokkerij in Noord-Brabant te maken heeft. Wat voor informatie vind je allemaal in zijn archief? En zijn de koeien die nu in de wei staan dezelfde a…

Tijdens crises grijpen mensen niet alleen naar directe hulp, maar zoeken ze ook naar hoop in de geschiedenis. In deze podcastserie onderzoeken we waar mensen tegenwoordig tijdens een crisis hoop, inspiratie, afleiding en geluk in zoeken. Voor de volledige serie: https://www.brabantserfgoed.nl/podcast/erfgoed-in-crisistijdHet dagelijks leven tijdens…

Bart van den Akker is oprichter van het HomeComputerMuseum in Helmond. Dit museum staat vol met een grote verzameling oude thuiscomputers en op sommige zijn door de NASA berekeningen uitgevoerd, of zijn bekende films bewerkt. In het museum staan niet alleen de computers, maar wordt ook de hele tijd van de computers nagemaakt, inclusief jaren '60 be…

Het leven van de 'gewone' vrouw of man in de middeleeuwen is vaak lastig te achterhalen. Zij waren niet degene die historische bronnen achter lieten of over wie veel geschreven werd. Historisch-taalkundige Peter-Alexander Kerkhof heeft desalniettemin een manier gevonden om een venster te openen op het dorpsleven van Wouw in de veertiende eeuw. Hoe …

Tijdens crises grijpen mensen niet alleen naar directe hulp, maar zoeken ze ook naar hoop in de geschiedenis. In deze podcastserie onderzoeken we waar mensen tegenwoordig tijdens een crisis hoop, inspiratie, afleiding en geluk in zoeken. Voor de volledige serie: https://www.brabantserfgoed.nl/podcast/erfgoed-in-crisistijdHet dagelijks leven tijdens…

Lotte Jensen is hoogleraar Nederlandse literatuur- en cultuurgeschiedenis aan de Radboud Universiteit Nijmegen. Ze leidt de onderzoeksgroep 'Dealing with Disasters' waarin culturele uitingen rond rampen onderzocht worden. Wat maakt rampen zo interessant? En welke rol speelt zingeving in het omgaan met rampzalige gebeurtenissen?Achtergronden vind je…

Zjef Naaijkens was de zanger en frontman van RK Veulppoepers BV, de Brabantse 'anti-alles' band uit Hilvarenbeek. Nu is over de band een documentaire gemaakt door Van Osch Films. Hoe is het om als protestband ineens deel uit te maken van het cultureel erfgoed van Brabant? Achtergronden vind je op www.brabantserfgoed.nl/podcast/zjef-naaijkens.…

Tijdens crises grijpen mensen niet alleen naar directe hulp, maar zoeken ze ook naar hoop in de geschiedenis. In deze podcastserie onderzoeken we waar mensen tegenwoordig tijdens een crisis hoop, inspiratie, afleiding en geluk in zoeken. Voor de volledige serie: https://www.brabantserfgoed.nl/podcast/erfgoed-in-crisistijdin Rosmalen hangen sinds vo…

De Maand van de Geschiedenis ligt alweer een ruime maand achter ons. Dit leek ons een goede gelegenheid om eens terug te blikken: wat had de Maand van de Geschiedenis op Brabantserfgoed.nl nu opgeleverd? Welke Zij/Hij artikelen hebben ons geraakt? Welke conclusies kunnen we nu trekken? Hiervoor kwam Lema Salah langs, promovendus aan de Radboud Univ…