W kwietniu rozliczamy PIT-y. Podliczamy zarobki i… nierzadko narzekamy na podatki. Te narzekania miewają jednak różne trajektorie – zdaniem jednych podatki w Polsce są zbyt niskie, zdaniem innych zbyt wysokie, a zdaniem większości zbyt skomplikowane. Czy jednak system podatkowy jest wyłączną odpowiedzią na problem nierówności ekonomicznych w naszym…

Co mamy na myśli, nazywając kogoś utalentowanym? Jak definiujemy i rozpoznajemy talent? Czy różnimy się w postrzeganiu talentu pokoleniowo? I czy jesteśmy w tym rozpoznawaniu talentów równie surowi względem innych, jak wobec samych siebie? Podczas marcowej Premiery Pisma zastanowiliśmy się nad tym, czym jest talent i jak nie marnować związanego z n…

Czy możliwe, abyśmy w perspektywie najbliższych lat nauczyli się śmiecić mniej? A jeśli nie, to kto jest najmocniej odpowiedzialny za produkcję odpadów i zarządzanie cyrkulacją surowców wtórnych? Jakie strategie środowiskowe znajdują się dziś na stole, a jakie dopiero kiełkują wśród ekspertek i ekspertów? I co nam grozi, jeśli nie wdrożymy nowych r…

Co jest tu właściwie celem – odsuwanie nieuniknionego końca czy wydłużanie naszej sprawności, tak by uczynić starość bardziej godną? A jeśli to drugie, trzeba zadać pytanie: jak właściwie rozumiemy „dobre życie”? I czy właśnie długowieczność może nam je zapewnić? O tym wszystkim rozmawialiśmy podczas styczniowej Premiery Pisma. W rozmowie wzięli ud…

Na grudniowej Premierze Pisma porozmawialiśmy o tym, czy miejsce wyniesionych w naszej kulturze na piedestał związków partnerskich mają szansę zająć inne formy relacji i wspólnot. A jeśli tak – to jakie? I czy są one dobrą odpowiedzią na rosnącą w społeczeństwie samotność? Czy istnieje recepta na postępujący kryzys samotności? Nad tym właśnie zasta…

Choć po wyroku Trybunału Konstytucyjnego Polki mają niezwykle ograniczone prawo do aborcji, wciąż jest to legalny zabieg. Dlaczego w takim razie w praktyce jej wykonanie jest tak trudne? Jaka jest w tej sytuacji rola i odpowiedzialność środowiska lekarskiego? Dlaczego lekarze i lekarki nie są sojusznikami kobiet? Na te pytania (i wiele innych) star…

Kto i dlaczego pójdzie 15 października do urn wyborczych? A kto – i znów, z jakiego powodu? – tego nie zrobi? Na te pytania (oraz wiele innych) spróbowaliśmy odpowiedzieć podczas październikowej Premiery Pisma. W debacie udział wzięli: dr hab. Przemysław Sadura, prof. UW — socjolog, badacz oraz wykładowca akademicki. Szef Katedry Socjologii Polityk…

W rosnącej w siłę kulturze terapeutycznej psychoedukacja zaczyna funkcjonować w szerszym społeczno-politycznym kontekście. Wzrasta nasza wrażliwość na kryzysy, uczymy się jak skutecznie dbać o swój dobrostan. Jednak czyha też na nas wiele zagrożeń. Jakich? O tym rozmawialiśmy podczas wrześniowej Premiery Pisma. W rozmowie wzięli udział: dr n. hum. …

Czy jest jakiś podręcznik odpowiedzialnego podróżowania? „Kiedy turystyka przestaje służyć rozwojowi miejsca i jego mieszkańcom, a zaczyna być nadmierna?” – pyta reporterka i podróżniczka Urszula Jabłońska w sierpniowym numerze „Pisma”, a my pytamy razem z nią. Na pytanie, jak podróżować, by nie szkodzić przyrodzie i ludziom, spróbowaliśmy odpowied…

Latem ubiegłego roku na Odrze wydarzyło się coś, czego – jak mówią eksperci i ekspertki oraz jak pokazują raporty i fakty – można było uniknąć. Gdyby prawo było bardziej precyzyjne i odpowiadało na wyzwania rzeczywistości, zwłaszcza pod kątem zmiany klimatycznej… Gdyby egzekwowano przepisy w metodyczny, skrupulatny sposób…Gdyby słuchano wniosków z …

Dla wielu rak nadal oznacza wyrok. Najnowsze zdobycze medycyny i zmiana podejścia w leczeniu nowotworów dają jednak nadzieję na zmianę. Już dziś długość życia pacjentów z onkologiczną diagnozą znacząco się wydłuża. Rak coraz częściej z choroby śmiertelnej staje się chorobą przewlekłą, a do tego wyleczalną – zwłaszcza, jeśli zostanie odpowiednio wcz…

Zazwyczaj debaty z cyklu Premiera Pisma poświęcamy tematom przewodnim kolejnych wydań miesięcznika. W maju robimy jednak wyjątek. Premiera czwartego sezonu Śledztwa Pisma jest pretekstem do pogłębionej dyskusji na temat podjęty przez autorów najnowszej odsłony reporterskiego serialu podcastowego, Maję Hawranek i Szymona Opryszka. Czy fakt, że poryw…

Czym jest dziś w Polsce luksus? W jaki sposób narzuca się nam wzory konsumpcji? Jakie szkody przynosi statusowa rywalizacja podsycana przez specjalistów od marketingu? Na czym polega zjawisko demokratyzacji luksusu? Czy obnoszenie się z majątkiem w dobie tak wielkich nierówności społecznych jest moralne? Jak ograniczać konsumpcję na pokaz i przeciw…

Wyzwiska, agresja, hejt, szantaż, sexting, cyberstalking, zoombombing – katalog przemocowych zachowań w sieci rośnie. Jak możemy się przed nimi bronić? O tym rozmawialiśmy w trakcie marcowej Premiery Pisma. W spotkaniu wzięły udział: Martyna Różycka – kierowniczka zespołu Dyżurnet.pl, który reaguje na anonimowe zgłoszenia o nielegalnych i szkodliwy…

Czy po wojnie uda nam się utrzymać z Ukraińcami i Ukrainkami bliskie relacje? Czy odżyją historyczne animozje? Czy wspólny wróg wystarczy, abyśmy pozostali solidarni? Posłuchaj podcastu Premiera Pisma. W spotkaniu wzięli udział: Michał Szczęch – na co dzień dziennikarz lokalny, związany z prasą lubuską. Autor Soczewki Pisma, którą publikujemy w lut…

Jak wyglądałby świat bez wolnych mediów? W trakcie styczniowej Premiery Pisma przyglądamy się krajom, w których już teraz nie ma miejsca na niezależnych dziennikarzy i dziennikarek. Posłuchaj podcastu Premiera Pisma. Media grzeszą przeciwko swojej misji. Tabloidyzacja, upolitycznienie, nierzetelność – lista przewin jest długa i pęcznieje od lat. I …

Nowe światy to nowy potencjał – zarówno na ocalenie, jak i schrzanienie tego, co najbardziej cenne – pisze w najnowszym, grudniowym numerze „Pisma” Zuzanna Kowalczyk. Piotr Fortuna w eseju o metawersum dodaje z kolei, że warto się zawczasu zastanowić nad tym, jakie zagrożenia może na nas sprowadzić nowy, trójwymiarowy internet. Może dzięki temu uda…

„Polaryzacja” to hasło, które od lat odmieniamy przez różne przypadki. Zamiast wskazywać winnych, bo przecież wszyscy jesteśmy odpowiedzialni za nakręcanie spirali niechęci i wzajemnego braku zaufania, zastanówmy się, dlaczego tak trudno przychodzi nam uszanowanie różnic. Jak znaleźć wspólny język ponad podziałami? Jak inicjować i podtrzymywać dial…

Przez ostatnie półtora roku mogliście słuchać Premiery Pisma jedynie w formie podcastu, ale od listopada wracamy do korzeni, czyli do przedpandemicznej formuły comiesięcznych spotkań na żywo w Meta Przestrzeni w Warszawie. Zapisy ruszają już dziś, 19 października: https://magazynpismo.pl/premiera-pisma-wez-udzial/ Justyna Dżbik-Kluge, która co mies…

Tocząca się od miesięcy wojna w Ukrainie powoduje, że dotychczasowy ład światowy przestaje istnieć, a nowy dopiero się wyłania. Światowe mocarstwa przystąpiły do rozgrywki o dominację polityczną i ekonomiczną. W tle toczy się rywalizacja o dostęp do surowców i przejęcie kontroli nad światowymi przepływami towarów. Zimna wojna była starciem dwóch wi…

Każdego dnia tysiące osób opuszcza swój dom w poszukiwaniu nowego miejsca do życia. W wielu przypadkach nie jest to dobrowolna decyzja. Z domu wygania wojna, prześladowania, przemoc. Także katastrofalne skutki zmian klimatycznych: dotkliwe susze, wyschnięte studnie, wyjałowiona gleba. Dom przestaje karmić i ochraniać. Czas wyruszyć w drogę i przekr…

„My, mieszkańcy Zachodu, jesteśmy w miarę zdrowi i w większości mamy co jeść – a i tak jesteśmy zaskakująco nieszczęśliwi” – pisze Karolina Lewestam w swoim najnowszym eseju, który publikujemy w sierpniowym numerze miesięcznika. Jak zauważa autorka, chroniczny brak szczęścia to nasza choroba cywilizacyjna. Z czego wynika ten stan? Dlaczego nie potr…

„Żyjemy w świecie, którym rządzą ekonomiści” – pisze w swoim tekście opublikowanym w lipcowym wydaniu miesięcznika Miłosz Wiatrowski, przekonując, że zamiast traktować ekonomię jak wyrocznię, powinniśmy przywrócić jej pomocniczą, doradczą rolę w procesie politycznym. W czasie lipcowej Premiery Pisma oddajemy głos ekonomistom, aby porozmawiać o tym,…

To my, ludzie, doprowadziliśmy do szóstego wielkiego wymierania – pisze Tomasz Ulanowski w ostatniej części Soczewek Pisma z cyklu „Ziemia”. Czy jesteśmy w stanie powstrzymać ekocyd, czyli katastrofę ekologiczną? Jakie działania należy podjąć, aby zapobiec wymieraniu gatunków? Czy przedefiniowanie relacji człowieka z przyrodą jest jeszcze możliwe? …

Czy pokoleniowe podziały mają jeszcze sens? Upupiają czy pomagają trafnie opisywać rzeczywistość? Jak na myślenie o pokoleniach wpływają kultura indywidualizmu, kapitalizm i technologia? Co tak naprawdę dzieli, a co łączy ludzi z różnych grup wiekowych? Czy młodzi czują się dziś częścią debaty publicznej? Czy ich głos ma znaczenie? O pokoleniach, b…

Najbardziej internetowa z dotychczasowych wojen – mówi się o rosyjskiej inwazji na Ukrainie. Media społecznościowe zmieniły sposób, w jaki szukamy dziś informacji o tym, co dzieje się za naszą wschodnią granicą. Ludzkie dramaty, obrazy zbombardowanych miast, relacje ze schronów i filmy dokumentujące, jak wygląda zwykłe życie w zaatakowanym kraju – …

Zarówno numer marcowy jak i podcast z cyklu Premiera Pisma powstawały w zupełnie innej rzeczywistości, zanim w czwartek, 24 lutego, świat stanął na głowie. Wtedy postanowiliśmy, że przyjrzymy się nudzie. Kiedy dziś myślimy o tym temacie, stagnacja jawi się jako stan, do którego chętnie byśmy wrócili. Co miesiąc staramy się, by to, co publikujemy, b…

Gdzie leżą lub powinny dziś leżeć granice humoru? Czy wciąż śmiejemy się z tego samego co dwadzieścia lat temu? Jak i czy w ogóle wypada nam się bawić w czasach szeroko pojętego kryzysu? Jak świętować w sposób odpowiedzialny – etycznie i pandemicznie? O wspólnototwórczym potencjale żartów i humorze w czasach rosnącej świadomości społecznej oraz zja…

Jak stawiać realne oczekiwania i jaką strategię przetrwania obrać na ciężkie czasy? Gdzie szukać nadziei w trudnych momentach, kiedy zewsząd spływają do nas negatywne wiadomości na temat pandemii, sytuacji na granicy i inflacji? Jak wejść w nowy rok, zmagając się z presją postanowień? O tym wszystkim rozmawialiśmy podczas styczniowej Premiery Pisma…

Jak pisze Michał Cetnarowski w numerze specjalnym „Pisma”, „science fiction to nie dokładnie rozrysowana mapa opisująca przyszłość, tylko poligon eksperymentalny idei, laboratorium kultur i cywilizacji”. Jaką rolę odgrywają dziś literatura i filmy science fiction? Z czego wynika ich popularność? Czy fantastyka naukowa może wyręczyć futurologów albo…

Ponad siedemdziesiąt procent energii elektrycznej w naszym kraju produkujemy z węgla, który jest najbardziej emisyjnym paliwem kopalnym. Jak możemy odejść od węgla i czym go zastąpić? Jakie będą koszty sprawiedliwej transformacji energetycznej? I czy w ogóle jest ona możliwa? Na te pytania próbowaliśmy znaleźć odpowiedzi w trakcie listopadowej Prem…

Pandemia sprawiła, że o zdrowiu psychicznym mówiliśmy częściej i chętniej niż do tej pory. Negatywne skutki izolacji, strachu o zdrowie swoje i naszych bliskich obserwowaliśmy na co dzień. W jakiej kondycji psychicznej wychodzimy po ponad półtora roku pandemii? Czy rzeczywiście bardziej dbamy o nasz dobrostan psychiczny? Jakie są największe problem…

Im mniej osób się zaszczepi, tym mocniej uderzy w nas czwarta fala pandemii. To pewne. Ale Polacy szczepią się niechętnie. Loterie i perswazja nie zdały egzaminu. A w temacie przymusowych szczepień nie ma konsensusu. Większość krajów balansuje na krawędzi: pomiędzy wprowadzeniem nakazu a ochroną praw obywatelskich, w tym prawa wyboru. Europa testuj…

Jak napisał pod koniec XIX wieku irlandzki poeta Oscar Wilde, „na tym świecie wszystko sprowadza się do seksu. Poza samym seksem, który sprowadza się do władzy”. Ponad 100 lat później nasza codzienność wydaje się jeszcze bardziej kipieć od seksu. Jest obecny w mediach, kulturze, sporcie, reklamie i codziennych żartach. Może się też wydawać, że im w…

Przebywanie na łonie natury ma kojący wpływ na zdrowie. Nasze ciało i psychika tęsknią za śpiewem ptaków, zapachem lasu, łąki i bujną zielenią. Nic nie jest w stanie ukoić nerwów lepiej niż bliski kontakt z przyrodą. Nie tylko w czasie pandemii, choć ostatnie miesiące jednoznacznie pokazały, że zamknięci w betonowych dżunglach wyrywamy się w niezna…

W czasie kwietniowej „Premiery Pisma" rozmawialiśmy o tym, jak internet i media społecznościowe pomagają osobom w potrzebie i reprezentującym je organizacjom docierać do potencjalnych darczyńców. Przyglądaliśmy się również pułapkom dobroczynności online. Analizowaliśmy etyczne dylematy, które często towarzyszą działaniom filantropijnym oraz strateg…

„Miesiące frustracji, pustego czasu i pozbawienia dawnego sposobu życia, tak charakterystyczne dla przedłużającego się kryzysu covidowego, w dobie mediów społecznościowych potrafią skutkować potężnymi wybuchami społecznego buntu”, pisze Karolina Wigura w eseju do marcowego „Pisma” i prognozuje, że nie tylko rok 2021, lecz również następne lata przy…

Czy mamy do czynienia z epidemią samouwielbienia? Jak opierać się kulturze cyfrowego narcyzmu i gdzie leży granica między zdrowym egoizmem, a egocentryzmem? Na te i wiele innych pytań dotyczących miłości, związków i rodziny w czasach hołdujących rozwijaniu „ja” szukaliśmy odpowiedzi w trakcie lutowej Premiery Pisma – pierwszej debaty zorganizowanej…

Sytuacja pandemii koronawirusa uniemożliwiła nam zorganizowanie Premiery Pisma w dotychczasowej formule z Waszym udziałem. Pomimo to chcieliśmy dostarczyć Wam jak co miesiąc zapis dyskusji w postaci podcastu. W ten sposób nie rezygnujemy z bycia z Wami; zwłaszcza, że temat nowego numeru Pisma nie mógł trafniej wpisać się w obecne okoliczności. W ra…

Posłuchaj premierowego podcastu z debaty na temat prawdy w mediach i powinnościach dziennikarzy. Skąd wiemy to, co wiemy? Czy prawda w tak spolaryzowanym społeczeństwie jest jeszcze komukolwiek potrzebna? Czy dziennikarz powinien się dostosowywać do przekonań swoich odbiorców czy też ma ich wybijać ze strefy komfortu? Na te pytania próbowali odpowi…

O tym, co nasze dzieci wiedzieć powinny i w jakim kierunku powinna ewoluować ich edukacja, aby sprostały wyzwaniom XXI wieku, rozmawiamy z Karoliną Elbanowską, założycielka Fundacji Rzecznik Praw Rodziców, Natalią Tur – socjolożką i autorką bloga oraz kanału Nishka na YouTube, Rafałem Flisem – współzałożycielem i wiceprezesem platformy Zwolnieni z …

Premiera Pisma to cykl wyjątkowych rozmów o ważnych sprawach. Posłuchaj podcastu z debaty na temat kryzysu w Kościele, duchowości magicznej i korzeniach wiary. Czy w Kościele katolickim jest miejsce na bunt? Czy z kryzysu wiary cieszą się ateiści? A może doczekamy się narodzin nowej, masowej religii? Na te pytania próbowali odpowiedzieć nasi goście…

W rozmowie o dobrych i złych stronach współodczuwania wzięli udział Ewa Jarczewska-Gerc, psycholożka z SWPS Innowacje, Ewa Wołkanowska-Kołodziej, reportażystka, autorka głośnego tekstu opublikowanego w pierwszym numerze Pisma pt. "Więźniowie czwartego piętra" oraz Maciej Dąbrowski, youtuber, autor popularnego kanału ZDupy. Debatę prowadziła Justyna…

Dlaczego podważamy albo bagatelizujemy kryzys klimatyczny i nie działamy adekwatnie? Na to pytanie próbowali odpowiedzieć goście „Premiery Pisma”. W sierpniowej debacie wzięli udział Ewa Rewers (Młodzieżowy Strajk Klimatyczny), prof. Szymon Malinowski, fizyk atmosfery z UW (naukaoklimacie.pl) oraz Tomasz Chruszczow, Champion COP24 ds. działań klima…

Czy inicjatywy zmierzające do „uzdrowienia sieci” mają realne szanse powodzenia czy to tylko mrzonki? Jak poszerzyć dostęp do sieci, zapewnić bezpieczne ramy dla debaty i wzmocnić ochronę prywatności? W fotelach ekspertów zasiedli znakomici goście – Richard Allan, wiceprezesi Facebooka ds. polityki publicznej, Wanda Buk, wiceminister cyfryzacji ora…

O błędach z przeszłości, narodowym narcyzmie i o kolejnych wcieleniach kozła ofiarnego w polskiej historii rozmawialiśmy w czasie październikowej debaty z cyklu Premiera Pisma. Dyskusję poprowadziła Hanna Zielińska z TOK FM. Wzięli w niej udział prof. Teresa Gardocka, specjalistka prawa i postępowania karnego oraz prawa karnego międzynarodowego z U…

O tym, jaką funkcję w naszym życiu pełni praca i czy w ogóle będziemy mieli pracę w przyszłości rozmawialiśmy w czasie listopadowej debaty z cyklu Premiera Pisma. Przymus, kariera, prestiż czy może powołanie albo pasja? Jak traktujemy swoją pracę? Który model jest lepszy? - pytała ekspertów Justyna Dżbik-Kluge, prowadząca debatę. W debacie wzięli u…

Od rozmowy na temat okładki grudniowego Pisma, autorstwa Tomka Pieńczaka zaczęła się się ostatnia w tym roku dyskusja z cyklu Premiera Pisma. Spotkanie prowadziła Justyna Dżbik-Kluge, dziennikarka Radia ZET. Tytuł najnowszej okładki brzmi „Wybierz sobie rodzinę” i nawiązuje do tematu debaty, "Rodzina na nowe czasy". - Ta okładka dobrze oddaje sens …

Kto w kapitalizmie zyskał a kto stracił i gdzie w tej kalkulacji sytuuje się klasa średnia? Czy w czasach wolnorynkowej konkurencji i dyktatu pieniądza dostrzegamy jeszcze człowieka? Czy kapitalizm w Polsce się sprawdził, a jeśli tak, to czy ma szansę sprawdzać się dalej w obliczu nowych wyzwań, takich jak zmiany klimatu czy rozkwit nowych technolo…

Jak jeść, by nie szkodzić planecie, żyć długo i być zdrowym? Czy wybory żywieniowe są dziś „testem na człowieczeństwo”? Jakim trikom marketingowym i modom dietetycznym ulegamy najchętniej, i dlaczego jedzenie stało się dziś dla tak wielu ludzi niemal religią? Na te pytania odpowiedzieliśmy w ramach lutowej premiery magazynu „Pismo” w rozmowie z Mag…