Opinie | Olympisch vrijheidssprintje

Bernard Hammelburg | BNR

Tsimanoskaya vluchtte naar de Poolse ambassade in Tokio, nadat de Wit-Russische regering haar onder dwang wilde terughalen, omdat ze het lef had kritiek te hebben op de coach. Hoe doodeng dit kan worden blijkt uit het lynchen van Vitaly Shishov, twee dagen later, in Oekraïne, waar hij hulp bood aan Wit-Russische vluchtelingen. Het was niet alleen een barbaarse moord, het gebeurde in een buurland. Polen is ook een buurland dat veel vluchtelingen opneemt. De boodschap van Wit-Rusland is: maak je geen illusies, wij komen afrekenen.

Ontsnappen tijdens een Olympiade is sinds de Tweede Wereldoorlog populair. In 1948, tijdens de Spelen in Londen, nam de Tsjechische leidster van de turnploeg de benen en vroeg asiel in Amerika, omdat haar land net een satelliet van de Sovjet-Unie was geworden. In 1956, in Melbourne, liepen 45 Hongaarse atleten over naar Amerika, terwijl de Hongaarse opstand tegen de Russen met tanks werd onderdrukt. Nederland boycotte de spelen van 1956 om die reden trouwens totaal. Sport en politiek, weet u wel.

In 1964 ontsnapten, tijdens de winterspelen in Innsbruck, een Oost-Duitse sportster en dertien anderen uit Oost-Europese landen. In 1964, in Tokio, keek Nederland naar het judo-fenomeen Anton Geesink, terwijl een Hongaarse roeier en een scherpschutter intussen de benen namen. In 1968 liep de Cubaanse tennisser Juan Campos over naar Mexico. In 1972, in München, toen die gruwelijke moord op het Israëlische team plaatsvond, ontsnapten 117 atleten. Op de spelen in Montreal, in 1976, piepten vier Roemen en een Rus er tussenuit en meldden zich bij de Canadezen. In 1980, toen de Sovjet-Unie net Afghanistan had bezet, namen 19 Afghanen de benen. Amerika boycotte die spelen trouwens, zoals de Russen vier jaar later de Spelen in Los Angeles zouden boycotten. Op de Spelen in 1996 in Atlanta, knepen een Irakees en een Afghaan er tussen uit. En op de Spelen in Rio ontsnapten veertien atleten uit Cameroon en Soedan.

Dat het lot van Tsimanoskaya alles met politiek, en niets met sport te maken heeft, blijkt uit de keiharde reacties, onder andere van de Amerikaanse minister van buitenlandse zaken, Blinken. Vrijheid van meningsuiting staat centraal in de Olympische gedachte, zegt hij. Zouden er uit bijvoorbeeld China of Iran ook eerst atleten moeten overlopen voordat we dit mantra toepassen op alle landen?

Over Bernard Hammelburg

Buitenlandcommentator Bernard Hammelburg gaat in zijn column in op de zaken van wereldbelang en plaatst de internationale politiek in context. Luister live woensdagochtend om 06:25 in De Ochtendspits of wanneer je wilt via bnr.nl/bernard-hammelburg, Apple Podcast of Spotify.

See omnystudio.com/listener for privacy information.