338 | Calvijn: geloof en hoop horen bij elkaar

Vorming voor elke dag

Grond onder de voeten

Over het woord ‘geloof’ kun je uren praten. Er zijn heel wat boeken over volgeschreven. Soms maakt al dit schrijven en spreken niet helderder wat feitelijk bedoeld wordt. Jezus’ onderwijs is niet onduidelijk, als het gaat om geloof. Wil je direct onderwijs, houdt dan bij het lezen van de Evangeliën eens een tijd bij wat Hij concreet zegt over geloof. Dan laten we onze gedachten vormen door de Heere Zelf.

Het geloof is de vaste grond van de dingen die men hoopt (Hebr. 11). We leren God kennen in Zijn Woord. De waarheid overtuigt ons en daarom houden we Zijn Woord voor waar en zeker. Overweldigd te worden door Gods genade, dat raakt heel het leven. De Heilige Geest overtuigt ons door het Woord dat de zaligheid ook voor ons is weggelegd.

Geloof

Johannes Calvijn laat in zijn Institutie (Boek 3, H. 2 Par. 42) zien dat geloof en hoop bij elkaar horen. Hij noemt ‘hoop’ de onafscheidelijke metgezel van het ‘geloof’. Geloof wekt de hoop. Calvijn: ‘Want al voeren wij nog zo welsprekend en sierlijk het woord over het geloof, als deze hoop er niet is, blijkt dat wij helemaal geen geloof hebben. Als het geloof immers, zoals we gehoord hebben, de vaste overtuiging van Gods waarheid is dat zij niet liegen of bedriegen kan en ook niet zonder uitwerking kan zijn, verwachten zij die tot deze zekerheid gekomen zijn, toch tegelijkertijd ook dat er een tijd zal komen waarin God Zijn beloften zal vervullen die naar hun overtuiging niet anders dan waar kunnen zijn.’

Verwachting

Een christen leeft dus met verwachting. Je blikt verder dan hen die om je heen zijn, door het geloof dat de hoop voedt. Calvijn: ‘Kortom, het geloof is dus niets anders dan het uitzien naar dingen die het voor werkelijk door God beloofde zaken houdt. Het geloof houdt God aldus voor waarachtig; de hoop ziet ernaar uit dat Hij op een gegeven moment zal betonen dat Hij waarachtig is.

Het geloof houdt Hem voor onze Vader; de hoop verwacht dat Hij zich altijd als zodanig jegens ons zal gedragen. Het geloof gelooft dat ons het eeuwige leven gegeven is; de hoop ziet ernaar uit dat het eens geopenbaard zal worden. Het geloof is het fundament waarop de hoop rust; de hoop voedt en onderhoudt het geloof.

Zoals immers niemand ooit iets van God kan verwachten als hij niet eerst Zijn beloften geloofd heeft, zo moet anderzijds ons geloof in zijn zwakheid door geduldig hopen en uitzien ondersteund worden om te voorkomen dat het als het ware uitgeput raakt en bezwijkt. Het is daarom terecht wanneer Paulus onze zaligheid in de hoop legt (Rom. 8: 24).’

Geloof en hoop werken volgens Calvijn op elkaar in. Het geloof voedt de hoop, rustend op Gods beloften. De hoop geeft het geloof steun. Soms duurt het lang voordat God Zijn beloften waarmaakt. Het lijkt alles anders te gaan dan wij verwachtten. Het doel? Al meer ons geloofsvertrouwen te stellen op Gods beloften, de hoop te voeden, de Heere te geloven op Zijn Woord.

Leestip: Institutie, Johannes Calvijn, Den Hertog, 2009, vertaling dr. C.A. de Niet.