))
ርዕስ:- የ መቶ ሃያ ስምንተኛዉ የ አደዋ የነፃነት ድል ቀን ሊትዮጵያ
Fetch error
Hmmm there seems to be a problem fetching this series right now.
Last successful fetch was on June 01, 2024 12:12 (
What now? This series will be checked again in the next day. If you believe it should be working, please verify the publisher's feed link below is valid and includes actual episode links. You can contact support to request the feed be immediately fetched.
Manage episode 404838464 series 3551357
תוכן מסופק על ידי M tube. כל תוכן הפודקאסטים כולל פרקים, גרפיקה ותיאורי פודקאסטים מועלים ומסופקים ישירות על ידי M tube או שותף פלטפורמת הפודקאסט שלהם. אם אתה מאמין שמישהו משתמש ביצירה שלך המוגנת בזכויות יוצרים ללא רשותך, אתה יכול לעקוב אחר התהליך המתואר כאן https://he.player.fm/legal.
ቀን:- የካቲት 25 / 2016
ርዕስ:- የ መቶ ሃያ ስምንተኛዉ የ አደዋ የነፃነት ድል ቀን ሊትዮጵያ
ክፍል ሁለት:- ከባለፈዉ የክፍል ዝግጅት የቀጠለ
የአድዋ ጦርነት
በ1896 ዓ.ም የአድዋ ጦርነት የኢትዮጵያ ጦር የጣሊያንን ጦር በቆራጥነት አሸንፎ በአፍሪካ ታሪክ ትልቅ ለውጥአስመዝግቧል። በአውሮፓ ኢምፔሪያሊዝም ላይ የአፍሪካን ተቃውሞ እና የኢትዮጵያን ሉዓላዊነት የሚያረጋግጥ ጠንካራ ማሳያነበር። የአድዋ ድል የአውሮፓን አይበገሬነት አፈ ታሪክ የሰበረ ሲሆን ሌሎች የአፍሪካ ሀገራት ከቅኝ አገዛዝ ጋር ለመዋጋትአነሳስቷቸዋል።
በጥቅሉ ሲታይ፣ በአድዋ የኢትዮጵያ እና የኢጣሊያ ጦርነት በችግር ጊዜ አንድነትን፣ ቆራጥነትን እና ስትራቴጂካዊ / ክህሎታዊእቅድን አስፈላጊነት ለማስታወስ ያገለግላል። የኢትዮጵያ ህዝብ ፅናቱን እና ነፃነቱን ከውጭ ወረራ የመከላከል አቅሙን አጉልቶያሳያል። የአድዋ ጦርነት ለኢትዮጵያውያን ብሄራዊ ኩራት ሆኖ እና የአፍሪካ ቅኝ ገዢዎችን የመቋቋም እና የመቋቋም ምልክትሆኖ ቀጥሏል።
ለማስታወስ ያህልም በመጋቢት 1 ቀን 1896 በኢትዮጵያ ኢምፓየር እና በጣሊያን መንግሥት መካከል የተደረገው የአድዋ ጦርነትበአፍሪካ ታሪክ ውስጥ ትልቅ ቦታ ያለው ክስተት ነበር።
በጦርነቱ ወቅት የተከሰቱ አንዳንድ ዝርዝር የጦርነት ስልቶች እና ቁልፍ ክንውኖች እነሆ እንደሚከተለዉ ተዘርዝረዋል፡-
1. ስትራቴጂካዊ እቅድ፡-
የኢትዮጵያው ዳግማዊ አጼ ምኒልክ ከጣሊያን ጋር ሊፈጠር ለሚችለው ግጭት ለብዙ አመታት ሲዘጋጁ ነበር።
የጣሊያንን ወረራ ለመመከት ስልታዊ በሆነ መንገድ ኃይሉን በማሰባሰብ ከተለያዩ የኢትዮጵያ መሪዎች ጋር ጥምረት ፈጠረ።
2. የጣሊያን ወረራ፡-
የጣሊያን ጦር በጄኔራል ኦሬስቴ ባራቲየሪ አዛዥነት ወደ ኢትዮጵያ ግዛት ዘምቶ የጣሊያንን ቅኝ ግዛት በአካባቢው ላይለማስፈን አስቦ ነበር። ሆኖም የኢትዮጵያን ሰራዊት ጥንካሬ እና ቁርጠኝነት አቅልለውታል።
3. የጦርነት ምስረታ፡-
በዳግማዊ አጼ ምኒልክ እና በእቴጌ ጣይቱ ብጡል የሚመራው የኢትዮጵያ ጦር ሰራዊቱን በአድዋ ሜዳ ላይ በሚያዩትኮረብታዎች ላይ ስልታዊ በሆነ መንገድ አስቀምጧል። የመሬቱን እውቀታቸውን ተጠቅመው ለኢጣሊያ ጦር ዘልቆ ለመግባትየሚከብድ የመከላከያ ቦታ ፈጠሩ።
4. ብልሃት ታክቲክ፡-
በጦርነቱ ወቅት የኢትዮጵያ ጦር የጣሊያን ወታደሮችን ወደ ተጎጂ ቦታ ለማማለል የይስሙላ ማፈግፈግን ጨምሮ ብልጣብልጥስልቶችን ተጠቀሙ። ይህም የኢትዮጵያ ጦር ጣልያንን እንዲከብብና እንዲወጣ አስችሎታል፤ ይህም ትልቅ ድል አስመዝግቧል።
5. የፈረሰኞች አጠቃቀም፡-
በጦርነቱ ውስጥ በሰለጠነ የፈረሰኛ ክፍል የሚታወቀው የኢትዮጵያ ጦር ወሳኝ ሚና ተጫውቷል። ጦርና ጎራዴ የታጠቁትየፈረሰኞቹ ጦር በጣልያን እግረኛ ጦር ላይ አሰቃቂ ክስ በመሰንዘር በጠላት ጦር መካከል ግርግርና ግርግር ፈጠሩ።
6. የጣልያን ሽንፈት፡-
የጣሊያን ጦር ምንም እንኳን ከፍተኛ ትጥቅና ስልጠና ቢኖረውም የኢትዮጵያ ጦር ባደረገው ብርቱ ተቃውሞ እናስትራተጂካዊ ጀብዱ ተዋጠ። ጦርነቱ ለኢትዮጵያ አንጸባራቂ ድል ያስመዘገበ ሲሆን የጣሊያን ጦር ከፍተኛ ጉዳት ደርሶበትበመጨረሻ ከጦር ሜዳ አፈገፈገ።
መደምደሚያ:-
7. በኋላ፡- በአድዋ የደረሰው ሽንፈት ለኢጣሊያ ቅኝ ግዛት በምስራቅ አፍሪካ ትልቅ ሽንፈት ነበር። የኢትዮጵያን ሉዓላዊነትከማጠናከሩም በላይ በአፍሪካ ውስጥ በአውሮፓ ኢምፔሪያሊዝም ላይ ሰፊ አንድምታ ነበረው፣ በአፍሪካ የበታችነት እናየአውሮፓ የበላይነት ላይ ያለውን አመለካከት የሚፈታተን። ባጠቃላይ የአድዋ ጦርነት የኢትዮጵያን ህዝብ ባዕድ ወረራለመመከት ፅናት፣ ስልታዊ ጥበብ እና አንድነት ማሳያ ነው። የአፍሪካ ታሪክ በቅኝ ገዢዎች ላይ የተቀዳጀውን ድል የሚያመለክትታሪካዊ ክስተት ሆኖ ቆይቷል።
በአድዋ ለነፃነት ተደረገዉ የድል ጦርነት ስናጠናና በጉዳዮ ዙሪያ ዝግጅቶቻችንን ስናጠናክር የተረዳነዉ እና በማህበረሰባችንያስተዋልነዉ ነገሮች ስለሀገራችን ታሪኮች ያሉን ግንዛቤ ምን ያህል አሳሳቢ ደረጃ ላይ እንደደረሰ ነዉ። ምክንያቱም አባዛኛዉንየኢትዮጵያ ማህበረሰብ ይወክላሉ ብለን በቆጠርናቸዉ የኢትዮጵያ ዜግነት ያላቸዉ ግለሰቦች መሀል ባደረግናቸዉ ጥያቄመጠይቅ በ መምህራን፣ ተማሪዎች፣ በተማረዉ /ባልተማረዉ የማህበሰብ አና በ ተለያዮ የእድሜ ክፍል ያሉ ኢትዮጵያዉያን ስለአድዋ የነፃነት ጦርነት ያላቸዉ ግንዛቤ እንደ ኢትዮጵያዊ ዜጋ በጣም የሚያሳፍር እና ለወደፊት እጣፈንታችን ላይ ይህ ታሪክንአለማወቅ ምን ያህል እድገታችን ላይ እና ንቃተ-ህሊናችን ላይ ከባድ ተፅዕኖ ሊፈጥርብን እንደሚችል ተረድተናል። ይህም ደግሞበትምህርት ቤቶች ላይ መንግስት ከአስተማሪዎች የማስተማር እና ለተማሪዎች ግንዛቤን ከማስጨበጥ ክህሎት በመገምገምእና ብቃትን በተመለከተ አሁንም አጥብቆ እርምጃ መዉሰድ እንዳለበት ነዉ።
በመቀጠልም ደግሞ ይህ ታሪክን ለትዉልድ የማስጨበጥ እና ህዝባችን ታሪኮቻችን ወደዉ እና በግል ተነሳሽነት ተነስተዉለማጥናት አነቃቂ እና አበረታታች የሆኑ የተለያዮ ሙዚየሞችን የመጎብኘት ፣ ታሪካዊ የሆኑ ዝግጅቶችን በማመቻቸት ዜጎችንበማዘጋጀት፣ የኢትዮጵያዊያን ዜጎች ሀገራቸዉን እንዲጎበኙ በጀት ተመድቦ በቅናሽ ዋጋ እንዲነቃቁ በማበረታታት፣ ቤተሰቦችሀላፊነትን ወስደዉ ልጆቻቸዉን ሀገር ወዳድ እና ሀገር ተረካቢ ትዉልድ ሆነዉ እንዲነሱ በተለያዮ መንስኤዎች በመደገፍሀላፊነታቸዉን እንዲወጡ በማድረግ የደረሱብንን ሀገራዊ ጉዳቶች መግታት እና ከፍተኛ ለዉጥ ማምጣት እንደምንችልለማሳሰብ ተገደናል።
ደራሲ ተዉኔት፣ ፀሀፊ፣ ዜማ እና አዘጋጅ:-
פרק אחד
שתפו
